Gabrio de' Zamorei carmina

Testo base di riferimento: M. Vattasso, 1904

Cura dell'edizione digitale: Cristina Zanatta


1. carmen in mortem Karoli ducis Calabrie

Ingeme fata ducis lacrimasque, Calabria, funde,

      Teque tui domini morte perisse puta.

Ora bibant imbrem lacrimarum mesta tuarum,

      Impleat immensus viscera tota dolor.

5

Karolus ecce tuus, tibi dux dominusque piusque,

      Extremum clausit morte vocante diem.

Tuscia tota gemat, multas divisa per urbes;

      Precipue tellus lilia pulcra colens,

Et tecum fundat lacrimas urbs pulcra Senarum,

10

      Et lupa cum pueris ingemat ipsa suis.

Gens Lombarda fleat propriis oppressa tyramnis

      Spe libertatis posse carere putet.

Quid referam? nulla Latii suspiria desint

      Parte, sed has unus conprimat iste dolor.

15

Tu potes et debes lacrimas in funere tanti

      Spargere, quem virtus pretulit ipsa viris.

Namque fuit iusto Minos Titusque benigno,

      Hippolytum fecit vita pudica sui.

Moribus et rigidum visus superare Catonem.

20

      Hunc David antiquum vita beata dedit.

Quando erit ut dominum tanta virtute beatum

      Invenias? toto nullus in orbe manet.

Ac si contingat dominum tibi credere regem,

      Quis tibi tam dignus tamque benignus erit?

25

Vel Nero durus erit, vel forte Calligula fiet,

      Sevior aut Titi fratre putandus erit.

Finge pium placidumque dari multumque benignum;

      Non erit extincto par, michi crede, duci.

Ad lacrimas igitur reddeas, nec copia earum

30

      Desinat immundas magna tenere genas.

 

2. versus ex epitaphio illustris domine Ysabellis

Hanc Latium totum lacrimans deplorat et urbes

 

3. versus super Mattheum

Est homo Mattheus; homo, quod sic Christus, et ortum

Significat Christi carnemque ex Virgine sumptam.

 

4. versus super Lucam

Est Lucas vitulus. Mortem pictura figurat,

Qua moriens Christus paciendo est victima factus.

 

5. versus super Marcum

Pingitur hic Marcus leo, per quem significatur

Dulciaque Christi iam membra sepulta resurgunt.

 

6. versus super Iohannem

Archivolans aquila volucris pictura Iohannis

Ascensum Christi dat et altum ad summa volatum

 

7. de beato Ambrosio

Non cupis ut presis, sed prosis: cura laboris

Non revocat, profugum reddit contemptus honoris.

Hancque, beate, beas sedem sacrasque sedendo

Tu sacer, et purus das pura secunda manendo.

 

8. de beato Antonio

Monstra ferasque tui mira virtute fugasti.

Antoni, portam celi per vim reserasti.

 

9. de beato Vincentio

Quamvis victa caro sit gustu mortis amaro,

Mens manet invicta, nec pene pondere trita.

Vicisti mortem, Vincenti, denique fortem,

Mens docet immota cruciato corpore tota.

 

10. de beato Blasio

Tortus tortorem vicit patiendo dolorem;

Vim male torquentis superat virtus patientis:

Sic, Blasi sancte, tibi dura flagella parante

Tortore iniusto vicisti corpore iusto.

 

11. de beato Martino

Non das, sed reddis clamidem, Martine, petenti,

      Sed dare te credis, mens satis ista Deo.

Non petit, at repetit; nec iam te crede datorem,

      Reddis, et hic pauper quod petit ipse dedit.

5

Quod das nempe tuum non est; clamis ista petentis

      Vere est; tectorem tectus et ipse tegit.

Subque colore precum petit; illa rogamina iussus

      Pondus habent, quamvis ipse rogare putes.

Aspice quam dulci verbo rogat ille rogandus,

10

      Quave pius servum se prece fingat herus.

Quam sit grata Deo pia mens, quam grata voluntas,

      Dantis ab exemplo militis huius habes.

Velle tuum pro te, reputat qui munera Christo

      Ferre nequit, saltem munera ferre velit.

 

12. versus in sermone de accidia

Crede Deo credasque Deum; plus credo valere

      Vt credas in eum quamquod ei vel eum

 

13. versus in sermone de accidia

Vt te credo, Deus, in te michi credere presta,

Vtque in te Patrem tendant mea singula gesta.